18 mei Dyslexie en waarom (samen) lezen zo belangrijk is voor een kind
Over dyslexie is in de afgelopen jaren veel geschreven. ‘Bestaat het wel echt?(Want er wordt blijkbaar ook fraude mee gepleegd tijdens (eind)examens.) Kan je dyslexie ‘faken’? Welke vormen van dyslexie bestaan er? Hoe kom je er achter? Wetenschappers die verklaren dat dyslexie een gevolg is van slecht onderwijs’… Mijn eigen ervaring met mijn zoon wil ik hier met jullie delen.
Diagnose dyslexie
Wanneer jouw kind dyslexie heeft, dan kan je daar snel genoeg achter komen. Basisscholen en middelbare scholen hebben hun eigen protocol dyslexie op te sporen. En dat kan al vanaf het moment dat kinderen gaan leren lezen en schrijven. Dus op de basisschool. Hoe eerder, hoe beter natuurlijk.
Scholen bepalen zelf welke hulpmiddelen zij inzetten en hoe zij leerlingen met dyslexie begeleiden. Sommige basisscholen hebben een protocol voor het signaleren van dyslexie. (Lees hier hoe leerlingen met dyslexie worden begeleid op school). Op de meeste middelbare school vindt in de eerste klas een screening met betrekking tot dyslexie plaats. Wanneer blijkt bij nader onderzoek dat een leerling inderdaad dyslectisch is dan krijgt de leerling de faciliteiten die in het dyslexieprotocol zijn vastgelegd.
Op 1 januari 2015 is de nieuwe Jeugdwet ingegaan. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de jeugdhulptaken en de kosten en vergoedingen dyslexie. Er kan gekozen worden uit een groot aantal aanbieders van dyslexie-onderzoeken: psychologen, orthopedagogen, coaches, etc. Laat je hierover goed informeren.
In het geval van mijn zoon had de school een vermoeden van dyslexie en werden we doorverwezen naar de schoolbegeleidingsdienst OnderwijsAdvies voor verder onderzoek. De school regelde het contact met de begeleidingsdienst. Het onderzoek en eventueel begeleiding kon tijdens en op school plaats vinden.
Samen lezen, is de allerbeste tip
Mijn zoon, Ruben, was acht jaar oud toen zijn leerkracht het vermoeden kreeg dat hij dyslexie zou kunnen hebben. Hij had moeite met lezen en spellen en had na 18 maanden taalonderwijs al een flinke achterstand opgelopen. Hij is op advies van de leerkracht een traject in gegaan met OnderwijsAdvies. Uit het dyslexieonderzoek bleek dat hij een zware vorm van dyslexie had.
Vanaf dat moment ben ik samen met mijn zoon héél veel boeken gaan lezen. Samen lezen is niet alleen heel fijn, maar levert zoveel op voor het kind.
Nadat ik met Ruben een film had gezien ‘Percy Jackson en de bliksemdief’, zo’n typisch Amerikaanse fantasy-avonturen-jeugdfilm, liet Ruben blijken dat hij het verhaal zo mooi vond. Ik ben op zoek gegaan naar de schrijver van het verhaal en wat bleek: Rick Riordan, was een best-selling auteur uit de V.S. die vele bekroonde jeugdboeken op zijn naam had staan.
We begonnen met de hele serie boeken over de half-god jongen Percy Jackson. Om en om lazen we. Ik één bladzijde en Ruben de volgende. Hard op. Met zoveel mogelijk stemmetjes en intonatie. En Ruben begon mij te kopiëren. We lazen alsof we zelf de personages waren en deel uitmaakten van het avontuur. We werden Percy Jackson en zijn vrienden Anabeth, Tyson en Grover, de monsters en goden. We verslonden alle delen van de serie binnen een mum van tijd. En andere boekenseries volgden. De boeken hadden aardig wat volume (300 tot 600 pagina’s per deel), maar dat weerhield Ruben er niet van om verder te lezen. Lezen werd leuk. Iets om naar uit bekijken. Hij vond het zelfs zo leuk dat hij zelf verhalen en gedichten (raps, noemde hij ze) begon te schrijven. Een echte boekenwurm, dankzij dyslexie.
Boeken die tot de verbeelding spreken
Ruben, een beelddenker, vertelde me wat hem zo aansprak aan de boeken van Rick Riordan. (Hij begon ondertussen ook andere schrijvers te ontdekken, en boeken zelfstandig te lezen). De boeken hadden een verhaal, met personages waarin hij zich goed kon inleven. De verhalen waren spannend en werden zo gedetailleerd en beeldend beschreven, dat Ruben ze als het ware als een film in zijn hoofd kon zien afspelen. Hij kon hele werelden in zijn hoofd kon creëren. En ook de humor was voor hem niet onbelangrijk. Boeken mochten best spannend zijn voor hem, maar bovenal moesten boeken je een goed gevoel geven en soms ook een beetje anders zijn als de ‘echte’ wereld. Beelddenkers vinden het heerlijk om te dagdromen en verhalen te verzinnen. Voor Ruben werkten de (overigens prachtig geïllustreerde) boeken van Geronimo Stilton bijvoorbeeld, niet. Het maakte van hem een luie lezer want ‘alles wat je zou kunnen fantaseren is al voor je bedacht’, zo stelt hij, ‘dat is veel minder leuk’.
Het gevolg van de vele kilometers samen lezen was dat Ruben zijn eerste leesverslag in groep zeven afronden met een mooie beoordeling. In groep acht hield hij een spreekbeurt over één van zijn lievelingsboeken. Door zijn enthousiasme over het boek bracht hij veel niet lezende kinderen uit zijn klas aan het lezen. Hij legde uit in de klas dat zijn dyslexie geen belemmering voor hem was om te gaan lezen. Hij vertelde ook dat de boeken die hij graag leest voor hem tot leven komen in zijn hoofd door de manier waarop ze zijn geschreven. Plus, hij had een nieuw talent in zichzelf ontdekt: het vertellen en presenteren van verhalen. Ook had hij zijn achterstand in begrijpend lezen weggewerkt: in groep acht zat hij op het hoogst haalbare niveau! Zijn ‘leesverslaving’ leverde een leuke twitter-interactie op met zijn ‘aller favorietse’ schrijver:
Ruben had zijn dyslexie overwonnen! Natuurlijk heeft hij nog steeds dyslexie met vooral veel ongemak in het goed kunnen spellen. Maar alle vooroordelen van het hebben van dyslexie en alle ‘nadelen’ die er zijn, weerhouden hem er niet van om de talenten die hij heeft goed te benutten en nieuwe talenten te ontdekken met veel zelfvertrouwen.
Ruben is nu 12 jaar en zit op het gymnasium, op zijn, naar eigen zeggen ‘droomschool’. Voor zijn dyslexie en vooral zijn spelling krijgt hij ondersteunende lessen. Hij hoeft niet zo nodig hele hoge cijfers te halen voor de talen en hij weet dat hij misschien iets langer voor iets moet leren dan een ‘gemiddeld’ kind. Het plezier in leren is voor hem het allerbelangrijkst. Of het nu op VMBO, HAVO of VWO is.
Ben je op zoek naar een Wonderspelcoach die gespecialiseerd is in het begeleiden van kinderen met dyslexie en ook ervaringsdeskundige is? Carijn Donia is de coach die je zoekt en kijk ook even op haar website!
Lees hier over de voordelen van het lezen van boeken, je bent nooit te oud om te beginnen.